Η Άλεξ Μυλωνά στο εργαστήριό της στην οδό Τσάμη Καρατάσου 42, στο Κουκάκι, το 1976.
Photo © Eleni Mylonas
Έκθεση «Το εργαστήριο του γλύπτη»
MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά (Πλ. Αγίων Ασωμάτων 5, Θησείο, Αθήνα)
7 Απριλίου - 11 Σεπτεμβρίου 2022
Το εργαστήριο του γλύπτη, ο χώρος όπου κυριαρχούν οι έντονοι ήχοι και θόρυβοί των εργαλείων του, σε μια προσπάθεια να δαμαστούν υλικά όπως ο πηλός, ο γύψος, η πέτρα, το μάρμαρο και τα μέταλλα, ο καθημερινός χώρος όπου συλλαμβάνεται, εκτελείται και αποδίδεται η ιδέα, το ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό έργο, όλα αυτά βρίσκονται στο επίκεντρο της νέας έκθεσης του MOMus-Μουσείου Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα. Υπό τον τίτλο «Το εργαστήριο του γλύπτη» (διάρκεια: 7 Απριλίου - 11 Σεπτεμβρίου 2022), στην έκθεση παρουσιάζονται έργα, προπλάσματα, εργαλεία και αρχειακό υλικό από τον χώρο δημιουργίας και καλλιτεχνικής έκφρασης Ελλήνων γλυπτών —ανδρών και γυναικών—, προκειμένου να ανοίξουν οι πόρτες του χώρου δημιουργίας τους και να αποτυπωθούν, στον βαθμό που αυτό είναι δυνατόν, η καθημερινότητά τους, οι σχέσεις μαθητείας, φιλίας και συμπόρευσης, καθώς και οι πορείες τους, που άλλοτε συγκλίνουν και άλλοτε διαφοροποιούνται.
Παράλληλα, στον συνοδευτικό κατάλογο, ο οποίος αποτελεί χρήσιμο σύγγραμμα για τη νεοελληνική γλυπτική με πρωτότυπα κείμενα, επιχειρείται η αναδρομή στην ιστορίας της από τις πρώτες προπολεμικές έως τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, διάστημα κατά το οποίο συντελούνται κρίσιμες αλλαγές που διαφοροποιούν σε σημαντικό βαθμό και αναπροσανατολίζουν την ίδια την τέχνη της γλυπτικής. Έκθεση και έκδοση λειτουργούν συμπληρωματικά, δίνοντας ένα πανόραμα του εσώτερου καθημερινού κόσμου της καλλιτεχνικής έκφρασης Ελλήνων γλυπτών, υπό την εποπτεία και επιμέλεια επιμελητών και ιστορικών της τέχνης.
Οι ιστορικοί της τέχνης Γιάννης Μπόλης και Δημήτρης Παυλόπουλος σημειώνουν: «Ο χώρος του καλλιτεχνικού εργαστηρίου αποτελούσε και αποτελεί ιδιωτικό περιβάλλον που είχε κάποτε μυθοποιηθεί και εξακολουθεί στις μέρες μας να αποπνέει γοητεία, καθώς εμφανίζεται μυστηριώδες, απρόσιτο. Γύρω από τον ατμοσφαιρικό χαρακτήρα του διατυπώνονταν απόψεις/θεωρίες, αναπτύσσονταν συνομιλίες, εκφράζονταν αντιρρήσεις, με έναν λόγο προσδιοριζόταν η θέση καθενός δημιουργού. Ήταν το φυσικό κέλυφος που προστάτευε τη φυσιογνωμία και τις αξίες του κατόχου του. Στην κοινή φαντασιακή σφαίρα το εργαστήριο θα αποκτούσε τη διάσταση του απαγορευμένου και του απαραβίαστου, του άδυτου της ελεύθερης από περισπασμούς και περιορισμούς έκφρασης, με τον καλλιτέχνη να μεταβάλλεται σε ήρωα στην πάλη του με τα κάθε είδους εργαλεία, με τα ποικίλα υλικά και με τον εξοπλισμό για την κατεργασία των μορφών του. Όμως το εργαστήριο, εκτός από τους ίδιους τους καλλιτέχνες, το νοηματοδοτούσαν και άλλοι άνθρωποι: οι βοηθοί, οι επισκέπτες, οι αγοραστές, οι τεχνοκρίτες, όλος ο περίγυρος που έδινε τον χαρακτήρα, τον παλμό και τον ρυθμό σε μιαν αδήριτη καθημερινότητα, όχι πάντοτε εύκολη. Εάν τα εργαστήρια των ζωγράφων έμοιαζαν χώροι τακτοποιημένοι και περισσότερο ήρεμοι, δεν ίσχυε το ίδιο και για τα εργαστήρια των γλυπτών, όπου οι έντονοι ήχοι και θόρυβοι των εργαλείων διασπούσαν την επικοινωνία των ενοίκων τους. Ο πηλός, ο γύψος, το μάρμαρο, η πέτρα, τα μέταλλα υπέβαλλαν κλίμα υλικότητας, από το οποίο δεν έλειπαν οι πνευματικές αναζητήσεις».
Τα έργα που παρουσιάζονται προέρχονται από τις συλλογές του MOMus-Μουσείου Άλεξ Μυλωνά, του MOMus-Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου, του Μουσείου Μπενάκη-Εργαστηρίου Γιάννη Παππά και του Ιδρύματος Γεώργιου Ζογγολόπουλου, καθώς και από συλλογές των οικογενειών των καλλιτεχνών και από ιδιωτικές συλλογές.
Γλύπτες και γλύπτριες που παρουσιάζονται στην έκθεση και στην έκδοση
Αχιλλέας Απέργης, Φρόσω Ευθυμιάδη-Μενεγάκη, Γιώργος Ζογγολόπουλος, Χρήστος Καπράλος, Λάζαρος Λαμέρας, Κλέαρχος Λουκόπουλος, Μέμος Μακρής, Άλεξ Μυλωνά, Γιάννης Παππάς, Μπέλλα Ραφτοπούλου, Σωσώ Χουτοπούλου-Κονταράτου.
Γλύπτες και γλύπτριες που παρουσιάζονται στην έκδοση
Θανάσης Απάρτης, Κώστας Δημητριάδης, Θωμάς Θωμόπουλος, Βάσος Καπάνταης, Κώστας Κλουβάτος, Κώστας Κουλεντιανός, Ναταλία Μελά, Ναυσικά Πάστρα, Γεράσιμος Σκλάβος, Γαβριέλλα Σίμωσι, Takis, Μιχάλης Τόμπρος, Φιλόλαος (Τλούπας).
Επιμελητική ομάδα
Ζέττα Αντωνοπούλου, Γιάννης Γαλανόπουλος, Τώνια Γιαννουδάκη, Δόμνα Γούναρη, Άρτεμις Ζερβού, Χάρις Κανελλοπούλου, Αρετή Λεοπούλου, Θούλη Μισιρλόγλου, Σπύρος Μοσχονάς, Γιάννης Μπόλης, Δημήτρης Παυλόπουλος, Κατερίνα Σύρογλου, Αλέξανδρος Τενεκετζής, Νικολέτα Τζάνη, Συραγώ Τσιάρα.
Οι ξεναγήσεις στην έκθεση «Το εργαστήριο του γλύπτη» πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο και Κυριακή, 13:00. Η συμμετοχή γίνεται με το εισιτήριο εισόδου στην έκθεση και προϋποθέτει δήλωση συμμετοχής στο τηλέφωνο 210 3215717 ή/και το reception.mam@momus.gr.
Η έκθεση πλαισιώνεται από εκπαιδευτικά προγράμματα, παρουσιάσεις και κύκλους μαθημάτων-διαλέξεων. Το πρόγραμμα θα ανακοινωθεί.
Στο μουσείο τηρούνται όλες οι συνθήκες ασφάλειας της δημόσιας υγείας. H είσοδος γίνεται με πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης (εντός των τριών τελευταίων μηνών). H χρήση της μάσκας είναι υποχρεωτική.
fb @MOMusAlexMylona
www.momus.grǀ fb @MOMusMuseums ǀ ig @momus_museums ǀ yt MOMus Museums
